Nasza Mała Ojczyzna

Adam Dominiak, Nasza Mała Ojczyzna, Brzezia Łąka, 2024

 

    Książka pod tytułem "Nasza mała ojczyzna" napisana przez Adama Dominiaka przedstawia historię wsi Rakoszyce oraz jak zmieniała się ona na przestrzeni prawie 700 lat.

    W książce Dominiak przedstawia wydarzenia i postacie które kształtowały losy Rakoszyc. Historia zaczyna się od średniowiecza kiedy Rakoszyce były jeszcze niewielką osadą. Przez lata życie w Rakoszycach było związane z pałacykiem. To tam podejmowano najważniejsze decyzje w sprawie wsi, w nim odbywały się wydarzenia kulturalne a wokół niego toczyła się codzienność mieszkańców wsi, którzy w nim, w jego obiektach gospodarczych czy przepięknym parku spędzali całe dnie. Właściciele pałacu prowadzili działalność rolniczą  oraz handel, które pozwoliły Rakoszycom się rozwinąć.

    Oprócz faktów historycznych autor zawarł w książce wiele ciekawostek i legend na temat wsi, które wcześniej były mało znane. Opisując historie mieszkańców wsi, obiektów oraz miejsc, Dominiak próbuje dać czytelnikowi do zrozumienia, że to właśnie mieszkańcy tworzą historię miejscowości.

 

Bitwa pod Lutynią (1757) Historia i tradycja

 Pod redakcją Rościsława Żerelika, Stanisława Rosika i Grzegorza Borowskiego, Bitwa pod Lutynią (1757) Historia i tradycja, wydaw. Chronicon 2010.

    "Bitwa pod Lutynią (1757) Historia i tradycja" przedstawia losy Bitwy pod Lutynią stoczonej 5 grudnia 1757r.  To jedna z najgłośniejszych potyczek w historii Śląska o charakterze globalnym.

To właśnie 250 rocznica lutyńskiej batalii stała się okazją do powstania tej książki. Opisuje ona manewry i działania artylerii, które doprowadziły do wygranej z trzykrotnie większą armią cesarską.

Samo zwycięstwo przyniosło wiele nieszczęść ziemi Średzkiej. Ponad 4000 żołnierzy poległo na polu bitwy, zaś 27 300 rannych żołnierzy zostało rozmieszczonych w okolicznych wsiach i kościołach - w tym w kościele św. Andrzeja oraz Św. Krzyża w Bethausie.

Autorzy doskonale opisali nie tylko losy bitwy, a także przedstawili relikty oraz pomniki upamiętniające potyczkę. W książce znajdziemy również przebieg oraz zdjęcia z licznych inscenizacji bitwy. 

Kościoły w Środzie Śląskiej do roku 1945. Die Kirchen in Neumarkt

 

Ks. Adam Wiśniewski SDB, Kościoły w Środzie Śląskiej do roku 1945. Die Kirchen in Neumarkt, Środa Śląska, 2008.

    Opracowanie zatytułowane "Kościoły w Środzie Śląskiej do roku 1939. Die Kirchen in Neumarkt", autorstwa Księdza Adama Wiśniewskiego SDB to pozycja opisująca historię budowli sakralnych od czasów istnienia miasta po czasy przed II wojną światową. Wydanie pochodzi z 2008 roku.

Znaczna część niniejszego wydania została poświęcona Kościołowi parafialnemu pod wezwaniem świętego Andrzeja Apostoła, który został wybudowany przed II wojną światową. Prezentowane opracowanie przedstawia historię wspomnianego kościoła oraz wnikliwie opisano jego wewnętrzne elementy architektoniczne.

    W wydaniu można również przeczytać, między innymi o Kościele pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, o Kaplicy Serca Jezusowego znajdującej się w szpitalu w Środzie Śląskiej lub także o Kościele pod wezwaniem św. Anny w Prószkowie oraz innych miejscach kultu znajdujących się w mieście.

`Niestety do czasów współczesnych nie przetrwały ewangelicki zbór Trójcy świętej oraz synagoga żydowska, które to obiekty mieściły się w Środzie Śląskiej, a zostały zniszczone podczas wojny.

Głównym i najważniejszym celem niniejszego opracowania jest ukazanie bardzo bogatej historii tychże obiektów sakralnych oraz niezwykle interesującej infrastruktury.

    Wszystkie przedstawione w publikacji widokówki obrazujące wizerunek poszczególnych Kościołów pochodzą z innej pozycji przedstawiającej Środę Śląską, "Środa Śląska na starej widokówce", które to wykorzystano za zgodą oraz dzięki uprzejmości członków średzkiego Klubu Kolekcjonera.

Przedstawione opracowanie zostało wydane w prostym i zrozumiałym dla każdego języku, dlatego też polecane jest wszystkim osobą zainteresowanym tą tematyką.

Skarby Dolnego Śląska

 

   Krzysztof Czarniak, Skarby Dolnego Śląska, Środa Śląska, 2012.

    Wyjątkowa publikacja, wydana w 2012 roku autorstwa Krzysztofa Czarniaka, zatytułowana "Skarby Dolnego Śląska" to zbiór niezwykłych znalezisk archeologicznych odkrytych na ziemiach rozległego Dolnego Śląska, w różnych jego zakątkach. Autor opracowania był zarazem kuratorem wystawy wszystkich wykopanych wykopalisk, wystawionej pod tą samą nazwą. Głównym pomysłodawcą tejże wystawy było Muzeum Miejskie Wrocławia - oddział Muzeum Archeologiczne, a można było ją zobaczyć w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej od 10 lutego do 30 września 2012 roku.

    Większość z odkryć opisanych w niniejszym katalogu znaleziono zupełnie przypadkowo, np podczas prac związanych z rozbudowaną infrastruktury lub też zwykłych prac w polu. Przy każdym uwiecznionym na zdjęciu znalezisku, znajduje się krótki opis tego w jakich okolicznościach dane wykopalisko ujrzało światło dzienne.

    Opisy wraz ze zdjęciami poprzedzają bardzo ciekawe spisy informacji z różnych epok. Całość opracowania została napisana językiem prostym i zrozumiałym dla każdego pokolenia wielbicieli wszelkich odkryć archeologicznych.

    Głównym wydawcą prezentowanego katalogu jest Muzeum Regionalne w Środzie Śląskiej

Środa Śląska na starej widokówce. Neumarkt i. Schl. auf alten Ansichtskarten

 

Gmina Środa Śląska, Środa Śląska na starej widokówce. Neumarkt i. Schl. auf alten Ansichtskarten, Środa Śląska.

    Niezwykle fascynująca i wyjątkowa książka ilustrująca wygląd i infrastrukturę miasta Środa Śląska przed rokiem 1945, zatytułowana "Środa Śląska na starej widokówce" powstała przy współpracy Gminy Środa Śląska, członkom Klubu Kolekcjonera w Środzie Śląskiej, Towarzystwu Miłośników Ziemi Średzkiej oraz Muzeum Regionalnemu w Środzie Śląskiej.

    Niniejszy album składa się z blisko 160- ciu widokówek, na których to uwiecznione zostały, często zapomniane już miejsca, ulice i budynki powojennego wizerunku miasta.

Znaczna część ukazanych zabytków oraz budynków czy też obiektów infrastruktury zaprezentowanych w wydaniu nie przetrwała niestety próby czasu i najwyczajniej już nie istnieje.

    Najstarsze z prezentowanych widokówek, które można znaleźć w całym albumie pochodzą aż z roku 1899, natomiast najmłodsze z nich pochodzą z lat czterdziestych XX wieku, całość prac została wydana w dwóch językach - języku polskim oraz niemieckim.

    Opracowanie "Środa Śląska na starej widokówce" to prawdziwa gratka dla wielbicieli i miłośników historii ziemi średzkiej, dzięki któremu odkryć można wiele nie zachowanych do naszych czasów obiektów oraz budynków, które to służyły wcześniejszym pokoleniem Średzian.

Album Środa Śląska w malarstwie i rysunku Władysława Żukowskiego

 

Władysław Żukowski, Album Środa Śląska w malarstwie i rysunku Władysława Żukowskiego, Środa Śląska.

    Głównym pomysłodawcą i za razem autorem unikatowego album z licznymi, ręcznie wykonanymi rysunkami przedstawiającymi wizerunek Środy Śląskiej, jest Władysław Żukowski.

    W zaprezentowanej publikacji zatytułowanej "Album Środa Śląska w malarstwie i rysunku", sam autor nie zawarł zbyt wielu informacji o sobie, mimo to twiadomo jednak iż rysunki znajdujące się wewnątrz albumu stanowią obraz wspomnień Środy Śląskiej z czasów Jego młodości.

    Czarno- białe szkice wykonane przez autora bardzo często znajdują swoje odzwierciedlenie na kolorowych rysunkach. Większość prac ujętych w opracowaniu została wykonana przez autora w 2007 roku.

    Album to prawdziwa gratka dla wielbicieli i miłośników historii miasta Środa Śląska, ale przede wszystkim chyba jednak dla wszelkich koneserów sztuki, rysunku i malarstwa.

Historia wsi i parafii Kryniczno oraz pracy duszpasterskiej księży salezjanów w latach 1950-1993

 Ks. Adam Wiśniewski, Historia wsi i parafii Kryniczno oraz pracy duszpasterskiej księży salezjanów w latach 1950-1993, Środa Śląska, 2006. 

    Pierwsze takie, unikatowe opracowanie zatytułowane "Historia wsi i parafii Kryniczno oraz pracy duszpasterskiej księży salezjanów w latach 1950-1993", którego głównym pomysłodawcą i autorem jest ks. Adam Wiśniewski zostało wydane w 2006 roku, w Środzie Śląskiej. Autor prezentowanego wydania jako pierwszy opublikował tego typu publikację opisującą wieś Kryniczno.

    Niniejsza książka składa się z dwóch rozdziałów. Pierwszy z nich opowiada między innymi o ogólnych dziejach tytułowej miejscowości, gdzie można przeczytać na przykład o dziejach katolickich parafii mieszczącej się we wsi Kryniczno, czy też o instytucjach wiejskich lub kościelnych, a nawet można znaleźć tu interesujące informacje na temat istniejącej w Krynicznie szkoły oraz tamtejszych nauczycielach, a także wiele więcej pasjonujących wiadomości dotyczących opisywanej miejscowości.

    Natomiast drugi rozdział tej książki został w całości poświęcony działalności duszpasterskiej księży salezjanów w parafii Kryniczno w latach 1950-1993. We wspomnianym rozdziale można znaleźć między innymi nowinki o pierwszym Księdzu niniejszej parafii, Księdzu Maksymilianie Zachlodzie, który to pełnił posługę duszpasterską w tamtejszej parafii w latach 1952-1958.

    Niniejsze opracowanie ma charakter historyczno- naukowe i zawiera w sobie wiele ciekawych i szczegółowych informacji dotyczących wsi Kryniczno i jej mieszkańców.

    Książka jest napisana językiem prostym i za razem zrozumiałym dla każdego czytelnika z różnych pokoleń. Szczególnie jednak chyba zainteresuje samych mieszkańców Kryniczna, a także mieszkających w sąsiedztwie mieszkańców innych miejscowości oraz wszystkich miłośników historii mniejszych miejscowości gminy Środa Śląska. Wyjątkowego i unikatowego charakteru całemu wydaniu dodadzą stare archiwalne zdjęcia, przedstawiające życie wsi w tamtych latach.

Schlesische Heimat - Stadt und Kreis Neumarkt

    

Ludwig Hartmann, Franz Jungnitz, dr Hans-Georg Lange, Ruth Lipinski, Alfred Peisert, Schlesische Heimat - Stadt und Kreis Neumarkt,  Hameln, 1985. 

     Niemieckie wydanie książki zatytułowanej „Schlesische Heimat - Stadt und Kreis Neumarkt”, czyli w wolnym tłumaczeniu „Ojczyzna śląska – miasto i dzielnice powiatu średzkiego”. Niemiecki powiat Neumarkt istniał w latach 1816- 1945 i należał do okręgu pruskiego na Śląsku.

    Jest to opracowanie zbiorowe, a jego głównymi autorami są: Ludwig Hartmann, Franz Jungnitz, dr Hans-Georg Lange, Ruth Lipinski oraz Alfred Peisert. 

 Książka ta jest zachowana w charakterze historyczno – naukowym, a także jest ona napisana jedynie w języku niemieckim, zatem całość wydania nadaje się do przetłumaczenia.

    W zaprezentowanej pracy można znaleźć szczegółowe i znaczące informacje o społeczności wiejskiej, która to zamieszkiwała powiat Neumarkt w latach 1816-1945, ale przede wszystkim szczegółowy rejestr ówczesnej ludności. 

    Niniejsze wydanie przedstawia również informacje o tym jak dokładnie wyglądała przyroda w czasie panowania Prus na tych ziemiach i ogólnie pełny krajobraz powiatu Neumarkt, szczegółowe wiadomości dotyczące wszelkich gałęzi rolnictwa w tamtym czasie, wzmiankę o tym kto był głównym administratorem całego okręgu czy też informacji o działaniu ówczesnego urzędu skarbowego w czasach 1816-1945 oraz wiele, wiele więcej fascynujących i istotnych informacji. Dawne fotografie, które są doskonale zachowane nadają całej książce wyjatkowego charakteru i zachęcają do szczegółowej analizy opracowania.

    Przedstawiona ksiązka jest zatem doskonałą skarbnicą informacji o współczesnym powiecie średzkim z tamtego okresu i o tym jak dokładnie wtedy wyglądał, a więc niniejsze wydanie doskonale nadaje się jako główne i znaczące źródło wiedzy dla historyków i wszystkich miłośników szukających jakichkolwiek informacji, które to dotyczą tych ziem z tamtego okresu.

Verborgene geschichte auf NIEDERSCHLESISCHEN FRIEDHÓFEN (Historia zapisana na DOLNOŚLĄSKICH CMENTARZACH)

 

Gerhard Schiller, Historia zapisana na dolnośląskich cmentarzach / Verborgene geschichte auf NIEDERSCHLESISCHEN FRIEDHÓFEN, Opole, 2019. 

    Bardzo interesująca propozycja autorstwa niemieckiego pisarza Gerharda Schillera, przedstawiająca historyczne i niejednokrotnie zapomniane już, wyjątkowe cmentarze i miejsca spoczynku wielu zapomnianych bohaterów wojennych, które można znaleźć na mapie Dolnego Śląska.

    Oryginalny tytuł książki został przetłumaczony z języka niemieckiego i brzmi on następująco: "Historia zapisana na dolnośląskich cmentarzach".

    Autor w zaprezentowanym wydaniu nawiązuje do miejsc, które to zapisały się na kartach historii, jako miejsca wyjątkowe i szczególnie ważne dla rozległego Dolnego Śląska.

    Niniejsze opracowanie przedstawia na nowo niezwykle fascynującą oraz wyjątkowo interesującą historię, często zapomnianych już cmentarzy, jak i również całych nekropolii, na których spoczywają szczątki ludzi pochowanych tam w pierwszych latach po II Wojnie Światowej.

    Większość przedstawionych w opracowaniu miejsc pochówku jest już dawno nieodwiedzanych przez ludzi, bardzo często są to już groby bardzo zniszczone i mocno zaniedbane.

    Nekropolie opisane w przedstawionym wydaniu pochodzą z różnych miejsc na terenie Dolnego Śląska. Wśród nich można także wyróżnić dwa miejsca z powiatu średzkiego, a konkretnie cmentarz katolicki i miejsca pamięci bitwy pod Lutynią oraz Grobowiec rodowy hrabiów zu Limburg-Stirum znajdujący się w Piotrowicach Średzkich.

     Książka wydana została w języku niemieckim, mimo to wszystkie zawarte w opracowaniu histografie przetłumaczone są na język polski.

    Wszelkie opublikowane w książce autentyczne i niezwykle barwne zdjęcia odzwierciedlają aktualny stan wszystkich historycznych nekrologi, a całość opracowania jest doskonałym źródłem istotnych informacji dla historyków i wszystkich miłośników dawno zapomnianych miejsc z niezwykle interesującą przeszłością.

Środa Śląska w średniowieczu - początki i struktura miasta

 

   Grzegorz Borowski, Środa Śląska w średniowieczu - początki i struktura miasta, Środa Śląska, 2019.

    Kolejna już pozycja wydana przez Grzegorza Borowskiego, nieżyjącego dyrektora Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej. Dana publikacja została opracowana przez autora w 2019 roku.

N    iniejsza książka opisuje początki miasta, powstałego w średniowieczu oraz jego historię. Publikacja ma charakter naukowy i opiera się między innymi na analizie najstarszych poziomów osadniczych czy też początkach i strukturze pierwotnego założenia urbanistycznego, a także wszelkich mapach obrazujących infrastrukturę Środy Śląskiej.

    Autor w swojej publikacji opisał badania archeologiczne prowadzone na terenie miasta. Pomysłodawca prezentowanego wydania opisał w swojej książce także interesujące źródła pisane, ikonograficzne, jak i również kartograficzne dotyczące Środy Śląskiej oraz obecny stan prawny średniowiecznych nieruchomości. 

utor przedstawił w niniejszym wydaniu także elementy zagospodarowania miasta, są to między innymi ratusz, urządzenia handlowe, czy np. kościoły i cmentarze.

    Cała książka ma charakter bardzo naukowy i doskonale przedstawia informacje dotyczące miasta Środa Śląska, a więc z całą pewnością zainteresuje ona osoby zafascynowane historią średniowiecznej osady, a także jej początkami.

O rycerzach, śmiertelnych intrygach i bajecznych majątkach

 

 Aneta i Iness Ormańczyk, O rycerzach, śmiertelnych intrygach i bajecznych majątkach, Środa Śląska, 2022.

    Pierwsza i unikatowa publikacja autorstwa dwóch blogerek, prywatnie matki i córki Anety i Ines Ormańczyk zatytułowana "O rycerzach, śmiertelnych intrygach i bajecznych majątkach".

    Autorki prowadzą blogo, którego można znaleźć w sieci pod nazwą "Nieustanne wędrowanie".

    Pomysłodawczynie zaprezentowanej publikacji z zamiłowania interesują się opowieściami i ich historią, którą następnie wnikliwie i dokładnie analizują, często spotykając i rozmawiając ze świadkami tamtych wydarzeń. Nie inaczej jest także w przypadku przedstawionego wydania.

    Niniejsza książka składa się z czternastu rozdziałów, w których opisano opowieści z dwunastu miejscowości, z terenu gminy Środa Śląska. Anegdoty te często bywają mroczne i wyjątkowo tajemnicze, mimo to z całą pewnością można być pewnym, że wszystkie zawarte w książce wydarzenia miały miejsce naprawdę.

    Kolorowe zajęcia wewnątrz wydania, często wykonane przy pomocy drona przedstawiają miejsca, które opisuje dana historia. Za razem udokumentowują one wszystkie zakątki gminy Środa Śląska odwiedzone przez autorki publikacji.

    Wydanie to zostało napisane językiem prostym, przejrzystym i dobrze zrozumiałym dla każdego. Zatem z całą pewnością większość czytelników znajdzie w tej książce coś interesującego dla siebie. Wszystko to zachęca dla własnego analizowania, a przede wszystkim przeczytania książki.

    Prezentowana publikacja doskonale nadaje się zarówno dla młodszego jak i starszego pokolenia czytelników.